OMG: Sampah angkasa

Masalah sampah sarap bukan saja berlaku di Bumi, malah di ruang angkasa. Mungkin ramai yang tidak sedar bahawa orbit Bumi sebenarnya dipenuhi ratusan ribu sampah sarap.

 

Sampah angkasa atau space debris adalah objek yang ditinggalkan oleh manusia di angkasa lepas seperti satelit yang tidak berfungsi atau rosak. Objek-objek yang mengelilingi orbit Bumi ini amat berbahaya dan boleh menyebabkan kerosakan pada kapal angkasa atau satelit jika berlaku pelanggaran.

 

Satu kajian pada tahun 1999 menganggarkan terdapat kira-kira 4 juta tan sampah ruang di orbit rendah Bumi. Hampir 110,000 objek tersebut bersaiz objek lebih besar daripada 1 sentimeter dan saiz itu cukup besar untuk merosakkan satelit atau stesen angkasa.

 

Satu kajian oleh Jawatankuasa Penyelarasan Serpihan Angkasa Antara Agensi (IASDCC) menerangkan bahawa orbit satelit tertentu akan menjadi berbahaya dalam tempoh 200 tahun akan datang kerana terlalu banyak objek yang mengelilingi orbit Bumi.

 

Pada masa ini, terdapat hampir 30,000 objek kira-kira empat inci saiz terapung di seluruh Bumi. Sementara 670,000 bersaiz setengah inci dan lebih daripada 170 juta serpihan yang lebih halus (0.03 inci).

 

Angka pertumbuhan peningkatan jumlah sampah angkasa ini didorong kebanyakannya oleh perlanggaran dan juga kemusnahan objek. Pada tahun 2007, China telah meletupkan salah satu satelitnya yang sudah tidak berfungsi dengan menggunakan sistem anti-satelit. Kemusnahan satelit itu telah mewujudkan lagi cebisan serpihan di angkasa.

 

Dua tahun kemudian, satelit Kosmos 2251 milik  Rusia dan satelit Iridium 33 milik Amerika Syarikat  pula telah bertembung di angkasa lepas. Hasil pelanggaran tersebut telah memusnahkan kedua-dua satelit tersebut dan menambah lagi sampah angkasa.

 

Laporan oleh Majlis Penyelidikan Kebangsaan di Amerika Syarikat pada tahun 2011 memberi amaran kepada Pentadbiran Aeronautik dan Angkasa Lepas Kebangsaan (NASA)  bahawa jumlah sampah angkasa telah mencapai tahap kritikal dan sangat berbahaya.

 

Menyedari masalah yang semakin serius ini, saintis kini sedang mencari jalan penyelesaian untuk membersihkan ruang angkasa daripada sampah angkasa. Pada tahun 2012, Institut Persekutuan Teknologi Switzerland (EPFL) di Lausanne telah mengumumkan hasrat untuk mencipta dan melancarkan sebuah satelit yang dicipta untuk membersihkan angkasa lepas daripada sampah sarap termasuk satelit yang tidak digunakan lagi.

 

Satelit pembersih itu akan mencengkam objek di angkasa lepas yang mahu dimusnahkan dengan menggunakan tentakel fleksibel dan melepaskannya ke atmosfera bumi. Objek tersebut akan terbakar dan musnah dengan sendiri akibat geseran udara semasa memasuki ruang atmosfera bumi.

 

Hasrat tersebut bakal menjadi kenyataan setelah mendapat kerjasama dengan Swiss Space Systems (S3) dan kini satelit pembersih tersebut sedang dalam proses pembinaan. Ia dijangka akan dilancarkan ke angkasa lepas pada tahun 2018.

 

Sementara itu, sebuah syarikat yang berpengkalan di United Kingdom, Astrium pula muncul dengan idea untuk membangunkan sebuah ‘satelit pemburu’ untuk membersihkan sampah angkasa.

 

Menurut pereka alat tersebut, Dr Jaime Reed, idea itu adalah tindak balas mereka terhadap masalah sampah angkasa yang semakin banyak yang boleh menimbulkan ancaman jika tidak berbuat apa-apa mengenainya.

 

Mereka sedang membina sebuah lembing kira-kira 30 sentimeter panjang yang mempunyai cangkuk akan dipasang pada satelit pemburu. Apabila menghampiri objek yang ingin dihapuskan ia akan menembak lembing tersebut dan apabila melekat pada sasaran ia akan menarik objek tersebuk ke atmosfera bumi.

 

Tambah Reed, ujian yang dijalankan telah mencapai kemajuan dengan sangat baik. Hasil yang diperoleh nampaknya seperti yang diharapkan dan mereka berharap dapat menghantar satelit pemburu itu ke angkasa tidak lama lagi.

 

Ketua jurutera Agensi Angkasa United Kingdom, Profesor Richard Crowther mengatakan dengan terhasilnya teknologi-teknologi baru, peluang untuk mengatasi isu ini akan dapat diselesaikan.

 

Tetapi beliau memberi amaran bahawa sebarang cadangan untuk membina dan menghantar teknologi baru untuk menghapuskan objek di angkasa lepas memerlukan persetujuan antarabangsa kerana teknologi ini juga boleh dilihat sebagai senjata angkasa. Ia juga mempunyai potensi untuk menghapuskan kapal angkasa dan satelit.